Polityka mieszkaniowa w dużym mieście – studnia bez dna? Czy możliwe jest zwiększenie podaży mieszkań do mieszkania?

Jeszcze do niedawna kwestie polityki mieszkaniowej interesowały dość wąskie grono specjalistów i osób, które zajmowały się nimi zawodowo. Zagadnienie mieszkalnictwa w kontekście polityki miejskiej kojarzyło się bardziej z pomocą społeczną niż szeroko rozumianym rynkiem nieruchomości mieszkaniowych. Dziś kwestia mieszkaniowa pojawia się na czołówkach gazet i należy do gorących politycznie tematów. Szybujące ceny i brak dostępnych cenowo mieszkań to problemy szczególnie widoczne w metropoliach. W nich notujemy najwyższy popyt, przy malejącej podaży gruntów pod nowe inwestycje. Słabość sektora publicznego uwidacznia się nie tylko w niedostatku zasobów komunalnych, ale także – a może przede wszystkim – w braku celowego i przemyślanego planowania miasta pod kątem zintegrowanego rozwoju terenów mieszkaniowych. Procesy metropolizacji sprawiają, że popyt na mieszkania w atrakcyjnych metropoliach znacząco przewyższa podaż, co generuje wzrost cen, a to z kolei generuje popyt inwestycyjny na mieszkania, co dodatkowo zmniejsza ich dostępność na rynku – zarówno cenową, jak i fizyczną – bo tylko część lokali trafia na rynek najmu prywatnego. Czy w sytuacji, w której część dużych miast już w ogóle nie dysponuje własnymi terenami, które można by wykorzystać np. na cele społecznego budownictwa mieszkaniowego, istnieje nadzieja na bardziej efektywną politykę mieszkaniową? Czy klucz do rozwiązania (lub złagodzenia) problemu mieszkaniowego leży w skutecznej polityce przestrzennej? Czy urbanistyka operacyjna jest w dzisiejszych realiach w ogóle możliwa?