Polska wielu prędkości? Między konwergencją a dywergencją

Polska znajduje się obecnie w wyjątkowej sytuacji rozwojowej. Po latach ciągłego rozwoju i wzrostu gospodarczego bardzo szybko skracamy dystans dzielący nas od krajów wysokorozwiniętych. Jednocześnie pogłębiają się jednak terytorialne zróżnicowania w zakresie tempa i poziomu rozwoju wewnątrz kraju. Różnice te uwidaczniają się jeszcze wyraźniej, gdy przyglądamy się temu zjawisku bliżej. Już analiza na poziomie subregionów statystycznych uwidacznia „nową” geografię rozwoju Polski, odsyłając do lamusa tradycyjny podział na linii wschód–zachód. Konwergencja na poziomie krajowym i doganianie krajów bardziej rozwiniętych jest z pewnością powodem do zadowolenia. Czy jednak obserwowana dywergencja wewnątrz kraju – coraz szybsze tempo rozwoju obszarów metropolitalnych i coraz wyraźniejsze pozostawanie w tyle obszarów pozametropolitalnych – może w dłuższej perspektywie zdestabilizować rozwój Polski? Czy, biorąc pod uwagę zapaść demograficzną i zagrożenia zewnętrzne (geopolityka, transformacja energetyczna), jesteśmy w stanie przyspieszyć rozwój, a także włączyć w procesy rozwojowe mniejsze miasta i obszary bardziej peryferyjne? Jaki poziom nierówności jest do zaakceptowania ze społecznego i politycznego punktu widzenia?